Zapraszam na grzyby

Opublikowano:
Autor:

Zapraszam na grzyby - Zdjęcie główne
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Wiadomości

Aby ustrzec się pomyłek i najczęściej popełnianych błędów, przypomnimy państwu o kilku zasadach, jakie powinien znać każdy wytrawny zbieracz oraz rozpoczynający przygodę z grzybami.

Wiedza o grzybach

To co zbieramy, określane mianem „grzyba”, to jedynie wyrastający nad powierzchnię owocnik. Gdzie reszta jego „ciała”? Ukryta jest pod powierzchnią ściółki lub kory. Tak zwane „ciało” przyjmuje często postać strzępek, niekiedy bardzo długich rozmiarów. Do rozmnażania, rozsiewu zarodników i ich produkcji, grzybnia wytwarza właśnie to, co potocznie zwiemy grzybem (wyjątkiem są drożdże). Kształty grzybów też są rozmaite. Nam w większości kojarzą się z kapeluszem na długiej nóżce. Istnieje jednak ich wiele form, kształtów i odmian barwnych (kuliste, konsolowate, galaretowate, pałeczkowate itd.). My skupimy się na tych pierwszych. Kapelusz może mieć różny kształt, który z wiekiem staje się coraz bardziej płaski. Pod jego spodem możemy spotkać konstelacje rurek, blaszek, listew lub nawet kolców. Typowy przedstawiciel może składać się z „głowy” kapelusza pokrytego skórką, pod którą zalega miąższ. „Noga” to tzw. trzon, który posiada pierścień, pochwę jako pozostałość osłony, bulwę trzonu oraz drobne włoski tzw. Grzybnię, o której już wspomniałem. Do tej pory naukowcy i badacze opisali ok. 120 tysięcy gatunków grzybów. Przypuszcza się, że istnieje ich ok. 1,5 miliona. Grzyby są wszechobecne. Ich zarodniki odkryto zarówno w powietrzu na wysokości 5000 m, jak i w morzu na głębokości 4600 m. 

Zbierać, czy nie? 

Musimy zdać sobie sprawę, że z wielu tysięcy rodzajów grzybów, tylko ich niewielka część jest dla nas niebezpieczna i trująca. Nie znaczy to jednak, że zwalnia to nas z ich zupełnej nieznajomości. Nawet wytrawny zbieracz tych leśnych przysmaków może nie znać wszystkich gatunków. Trudno w to uwierzyć, ale do tej pory bardzo niewiele odmian zbadano pod względem zdolności konsumpcyjnych. Co jakiś czas czytamy lub dowiadujemy się z mediów, że ktoś znów zatruł się grzybami. To prawda, tego faktu nie należy lekceważyć. Nie ma prostych i łatwych w terenie sposobów odróżniania tych jadalnych od pozostałych, zawierających różne toksyny. Tu wracam wspomnieniami do lat młodości, kiedy już jako dziecko spacerując z rodzicami po lesie słuchałem powtarzaną mi bezustannie pierwszą z podstawowych zasad, mówiącą o tym, że wszystkie gatunki śmiertelnie trujące mają pod kapeluszem od spodu blaszki. Zadacie pytanie: czy nie zbierać tych blaszkowych? Odpowiedź: jasne, że można, ale tylko, jeżeli macie już o nich znacznie większą wiedzę, niż pospolity zbieracz amator, dodam - wiedzę i praktykę!

Związki odżywcze i ukryte witaminy

Grzyby są doskonałym źródłem witamin i składników mineralnych. Przede wszystkim witaminy D (najwięcej mają jej prawdziwki i kurki), ale także witaminy: K, E, C i A oraz witaminy z grupy B. Najważniejsze pierwiastki, jakie tu znajdziemy to działający antynowotworowo  i chroniący serce selen. Ponadto jod (wspomaga pracę komórek nerwowych), cynk (dobry dla nerek, wątroby, włosów i mięśni). Pozostałe to potas, miedź, wapń, fosfor, żelazo i sód. Ważna informacja dla dbających o linię: zawartość w grzybach tłuszczów wynosi jedynie 5%. Nie zachęciłem wystarczająco? Zatem spróbuję Was zachęcić informacją, że grzyby usuwają z organizmu trujące substancje i szkodliwe pierwiastki, wzmacniają narządy wewnętrzne (głównie nerki), obniżają poziom "złego" cholesterolu we krwi, regulują krzepliwość krwi, zwalczają wirusy podobnie jak czosnek, zapobiegają zatorom, pobudzają pracę jelit, pomagają przy problemach gastrycznych.

Czym się powinniśmy sugerować podczas zbioru

Mówiąc o grzybach, trudno pominąć zjawisko ich symbiozy z innymi roślinami, zwanej potocznie mikoryzą. Jest wykorzystywana przy produkcji materiału sadzeniowego w szkółkach produkujących siewki z tzw. zamkniętym systemie korzeniowym (ale dziś nie o tym). Podczas mikoryzy grzyb łączy się z systemem korzeniowym rośliny, co daje obojgu wzajemne korzyści podczas wymiany substancji odżywczych. Grzyb korzysta z produktu fotosyntezy roślin – glukozy, w zamian oddając wodę i rozpuszczone w  niej sole mineralne. Warto nadmienić, że odkrycia mikoryzy dokonał w roku 1880 polski botanik, Franciszek Kamieński, który opisał ją w swojej pracy w 1881 roku. Ciekawym jest fakt, że ok. 85% gatunków roślin wyższych z całego świata korzysta z mikoryzy. Dlaczego o tej zależności wspomniałem? Znajomość gatunków, rodzaju lasu, jego wieku daje realne szanse znaleźć właśnie ten, a nie inny gatunek grzyba. 

Nie śmiecimy!

Na koniec dodam własne przemyślenia jakie nasunęły mi się podczas tegorocznych zbiorów. Pamiętaj, o tym, że lasy są naszym wspólnym dobrem i służą całemu społeczeństwu. Zakazy, czy nakazy służby leśnej nie są po to, by nam utrudniać życie, ale, by zachować to bogactwo dla przyszłych pokoleń, dla naszych dzieci i wnuków. Chyba tego chcesz? Odwiedzając las potraktuj go jak własny dom, w którym odpoczywasz i nie śmiecisz. To ważne! Irytującym dla mnie widokiem były zamiast okazałych podgrzybków, kozaków czy borowików wyrastające pod nogami co krok nowe pojedyncze, a czasem gigantycznych rozmiarów wysypiska śmieci. Naprawdę wstyd, obudź się wandalu i przejrzyj na oczy, co robisz! Byłem w szoku. Zdumiewającym jest fakt, ile czasem „śmieciarz leśny” musi wykonać zachodu, by pozbyć się i ukryć pod „pelerynką lasu” niechciane odpady.

Życzę Państwu udanych i owocnych zbiorów oraz wypoczynku wśród śpiewu ptaków i zapachu lasu.  

Darzbór
Jakub Wojdecki







Przydatne praktyki

1. Nie zbieraj grzybów w miejscach niedozwolonych: parkach narodowych, rezerwatach przyrody, ostojach zwierzyny, poligonach wojskowych oraz na terenach upraw leśnych i młodnikach.

2. Miłośnicy grzybów powinni kierować się podstawową zasadą: nie wolno zbierać, kupować i spożywać grzybów, co do których mamy choćby najmniejsze wątpliwości. 

3. Nie zbieraj owocników zbyt młodych i zbyt starych. Wówczas najłatwiej o pomyłkę z podobnym do nich okazem trującym.

4. Pozostaw grzyby, których nie znasz w miejscu, gdzie je znalazłeś, ponieważ mogą stanowić pokarm innych mieszkańców lasu - zwierząt. Nie zapominaj, że my tu jesteśmy tylko gośćmi.

5. Zebrane grzyby czyść na sucho, następnie ewentualnie w całości możemy opłukać pod bieżącą wodą. Nie wolno moczyć, ani płukać grzybów pokrojonych, gdyż nasiąkają wodą, a to zepsuje ich smak.

6. Grzyby gotujemy nie dłużej niż 10-15 minut, inaczej tracą swój smak, aromat i inne wartości, które dosłownie wygotujemy.

7. Nie usuwaj blaszek, rurek i kolców z owocników, ponieważ zawierają one najwięcej substancji odżywczych.

8. Nie przechowuj potraw z grzybów dłużej niż jeden dzień - nawet w lodówce.
9. Aby zmniejszyć ciężkostrawność grzybów, należy je drobno pokroić oraz dokładnie żuć.


Obalamy mity

1. Zmianę zabarwienia grzybów nie powodują zawarte w nich związki trujące, ale inne substancje.

2. Dlaczego srebrna łyżka, cebula zanurzona w potrawie grzybowej czernieje? To nie zawartość związków trujących, ale związków siarki zmienia barwę.

3. Czy grzyby trujące mają ostry smak? Nieprawda! np. śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma łagodny orzechowy smak, często mylony z czubajką kanią potocznie zwaną sową.

4. Większość grzybów jadalnych, których miąższ przecięto zabarwia się na niebiesko pod wpływem powietrza, nie jest to domeną grzybów trujących.

5. Ślimaki i owady żerują zarówno na grzybach jadalnych jak i trujących - co dowodzi, że nie jest to wyznacznikiem ich toksyczności.

Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE